Resim sanatının temeli
Resimde desen nedir sorusu, resim sanatının temelidir. Resim öğrenimi, desen çizmekle başlar. Renkler, ışık ve gölgeler, tablonun genel yapısı, kompozisyon düzeni bu temel üstüne kuruludur. Çizgisel yapısı iyi tasarlanmamış, iyi kurulmamış bir eser, temelsiz bir yapı, iskeletsiz bir beden gibidir. Desen sistemi bozuk olan bir tablo ne kadar güzel renklerle bezenirse bezensin, desteksizdir, sağlam temelden yoksundur.
Zaten, plastik sanatlarda olduğu kadar, mimarlık ve süsleme sanatlarında her tasarım desenle başlamaktadır? Tablosunun şemasını kuran ressam, yapısının projesini tasarlayan mimar, hatta ortaya çıkarmak istediği heykelin genel karakterini düşünen
heykeltıraş çalışmalarına çizgiyle başlarlar. Ondan ötürü her sanat çabasının başlangıcı desen, çizgidir.
DESEN ÇALIŞMALARI İÇİN ÖNEMLİ BİLGİLER
Desenin plastik sanatlarda ki yeri ve önemi tartışılmaz. Plastik sanatların tüm dallarında eğitime desenle başlanılır. Farklı teknik ve malzemeler kullanılarak desen alanında sanatsal çalışmalar yapan birçok sanatçı vardır.
Desenin tarihçesine baktığımızda ,bir sanat dalı olarak desenin gelişimini görebiliriz. Avrupa ülkelerinde , Rönesans döneminden başlayarak plastik sanatlar büyük gelişme kaydetmiştir.Bu dönemde İtalya’da , Giotto, Botichelli, Leonardo Da Vinci, Michelangelo, Rafael , Georgione, Veroneze, Titiano, Tiepolo, Caravaggio gibi büyük sanatçılar yaşamış , çok sayıda eserleri miras kalmıştır.Bir sanat eseri yaratmak için eğtimler önce desenle başlıyordu. Eğitimlerde resim ,heykel, mimarlık gibi plastik sanat alanlarının yanında, anatomi, perspektif, matematik dersleri veriliyordu. İlk başlarda antik heykel örneklerinden çizimler, büyük sanatçıların eserlerinden kopyalar yapılıyordu. Bu çalışmalar neticesinde belli bir birikim elde edilir, daha sonra canlı modelden desen çalışmalarına başlanırdı. Usta çırak ilişkisiyle eğitim sürüyor, daha sonra kendi tarzlarını oluşturuyorlardı.
İyi bir desen yapabilmek için , öncelikle doğru görmek, doğru düşünmek ve doğru uygulamak gerektir. Sağlam bir desen bilgi ve becerisine sahip olduğunuzda plastik sanatların birçok alanında başarılı olmanızı kolaylaştırır.Sonuç olarak kendinizi kanıtlayabilme , sanatınızı icra edebilme mutluluğunu yaşarsınız.
DESENDE BAŞLICA TEMEL UNSURLAR
–Kompozisyon
–Oran – orantı, figür- mekan ilişkisi
–Anatomik yapı
–Derinlik
–Bütünlük
–Perspektif
KOMPOZİSYON:
Bir eser mutlaka belli bir düzen ve düzenleme üzerine kurulur. Buna kompozisyon adı verilir.Resim sanatında,sanatçının yapmış olduğu düzenlemeye göre renkler bazen mat bazen de parlak, ton değerleri ise güçlü veya yumuşak olabilir.Desende bu işi çizgiler ve ton değerleri yapar. Kompozisyonun temel özelliklerini kavrayabilmek için, ustaların sanat eserlerini incelemek çok faydalı olacaktır.Sanatsal bir çalışma ortaya çıkarabilmek için hayal gücü ve yaratıcı yaklaşım kompozisyonda büyük önem taşır.Kompozisyon desenin temelidir ve esas unsurlarından birisidir.Kompozisyon oluştururken farklı ve değişik bakış açısından kullanılması , kağıt üzerinde ki obje ve mekan yerleşimini sıra dışı hale getirir.Kompozisyon kurallarına ve uygulama tekniklerine dikkat edildiğinde başarılı eserler ortaya çıkmaktadır.
Kompozisyonu oluştururken, konuya uygun olarak malzemeyi de dikkate alarak bir düşünceyi, bir hareketi gerçekleştirmek için önce zihinde hazırlanması ve oluşturulması gerekir.Zihinde oluşturulan tasarım kağıt üzerinde çeşitli eskiz çalışmaları ve araştırmalar ile kişisel becerilerde ilave edilerek tasarım oluşturulur. Tasarım kavramının temelinde var olan kalıpların ve alışkanlıkların dışına çıkmak, yeni bir düşünce çizgisi ortaya koymak, farklı çözüm önerileri getirmek tasarımda yaratıcılığı ortaya çıkarır.
KOMPOZİSYONUN ÖĞELERİ :
Kompozisyon birçok öğe ve ilkelerin bir arada kullanılması ile gerçekleşir.Kompozisyon öğeleri : çizgi, yön, biçim, ölçü, aralık, doku, renk, değer, hareket, ışık – gölgedir.Bu öğeler , kompozisyon ilkelerinden yararlanılarak bir düzenleme yapılırken dikkate alınması gereken yeni kavramlarla karşılaşılmıştır.Kompozisyonu düzenlemede önemli öğeler yön, aralık, ölçü ,hareket,hacim,biçim zemin ilişkisi şeklindedir.
ORAN – ORANTI – FİGÜR – MEKAN İLİŞKİSİ:
İnsan vücudu büyük ve küçük formlardan oluşmaktadır.Küçük formlar birleştiğinde büyük formları oluşturmaktadır.Bu formlar birbirleriyle belli bir oran -orantı içerisindedirler.İnsan vücudunu doğru bir biçimde kağt üzerine yerleştirirken mekan ve içinde bulunduğu formların oran ilişkisine göre yapılmalıdır.Canlı modelden desen yaparken modelin mekanda bulunduğu unutulmamalı ve mekanla birlikte perspektif kurallarına, oran – orantı ölçülerine uygun çizilmelidir.
ANATOMİK YAPI
Kusursuz figür çizimi için gerekli olan , insan anatomisinin yapısını iyi anlamaktır. Canlı modelden desen çalışmasında iyi bir sonuç almak için insan vücudunun anatomik yapısıyla ilgili bilgiye sahip olmak gerekir. Canlı modelden desen çalışması güzel sanatlara hazırlık eğitiminde önemli bir parçadır. İnsan vücudu çeşitli parçalara , alt bölümlere ayrılmıştır. Bu bölümlere canlı modelden yapılan çizimlerde kütleler denir. Çalışmanın kolaylığı sadeleştirilmesi için her bedensel bölüm, yüzeysel alt bölümlere ayrılmıştır. İnsan anatomisiyle ilgi olarak; hareket, kemik yapısı, ,kas yapısı ve iskelet sistemi üzerine yeterli bilgiye sahip olmak gerekir.
DERİNLİK :
Ton değerlerinin desene yansıtılması resme derinlik ve üç boyutlu bir anlatım kazandırır.Mekanda ki derinlik , ton değerlerinin oluşumu, ışığın gücüne ve ışık kaynağının özelliğine bağlıdır. Işık ve gölgenin etkisiyle oluşan açık ve koyu değerlerin resim üzerinde ki dağılımı derinlik ve dengenin elde edilmesi için önemlidir. Her hangi bir obje belli bir forma , form dokuya ve renge , renk ise ton değerlerine sahipir.Ton değerleri arasında ki farklar , açıklık ve koyuluk derecesine göre oluşur.Desen çalışmalarında derinliğin sağlanması, varlıklara bakış açısı ve kompozisyonda planların art arda oluşturulmasıyla ilgilidir. Kompozisyonda planlar,çizgisel perspektif ve hava perspektifi kurallarıyla oluşturulmaktadır.Desen çalışmalarında derinlik oluşturmak için çizgi ve hava perspektifinden yararlanılır.
BÜTÜNLÜK :
Desende kompozisyon düzeni, oranların doğru çözümlenmesi, anatomik yapı, ton değerleri, büyük-küçük detaylar, ön –arka plan ilişkileri bir bağlantı ve uyum içinde olduğunda yapılan çalışmaya bütünlük kazandırır. Bunun bozulmaması için büyük formlardan küçük formlara büyük ton değerlerinden küçük ton değerlerine geçerek desen uygulaması yapılmalıdır. Desen yapımında odak noktası genellemek, kıyaslamak , birleştirmek, önemli olanı vurgulamaktır. Desende bütünlük böylece sağlanır.
PERSPEKTİF
Nesnelerin görünümünü üç boyutlu olarak düz bir yüzeyde, iki boyuta indirgeyerek, göstermeye yarayan bir iz düşüm tekniğidir. Yani, teknik bir çizimdir. Perspektif çizimde, nesnenin gözlemciye göre olan pozisyonunun ve uzaklığının etkileri esas alınarak çizim yapılır. Söz konusu çizimler gözlemcide, biçim ve orantı bakımından, renklerden bağımsız olarak, üç boyutlu bir gerçeklik izlenimi yaratır.
Başka bir bakışla Perspektif, doğadaki iki boyutlu ya da üç boyutlu cisimlerin bizden uzaklaştıkça küçülmüş ve renklerinin solmuş gibi görünmesine perspektif denir. Perspektif, çizgi perspektifi, renk perspektifi olmak üzere ikiye ayrılır. Yakın olan cisimler uzaktakinden daha büyük ve ayrıntılı gözükürler.
1- Çizgi Perspektifi : Paralel çizgilerin sonsuzda birleşmesi yani küçülmesidir.
2- Renk Perspektifi : Işık değiştikçe ve cisimler bizden uzaklaştıkça renkleri değişim göstermesine denir.
Perspektifte ufuk çizgisi ( zemin çizgisi ), ufuk düzlemi, görme noktası (esas nokta), karşıdan görünen çizgiler, kaçış noktaları, kaçan çizgiler gibi tanımlar yer alır. Perspektif İki boyutlu yüzeye üç boyutlu cismin resmini çizim metodu. Cisimler uzaklaştıkça görünüşleri gerçek görünüşlerinden farklılaşarak ufalır. Bu farklılaşma perspektif prensipleriyle tarif edilir. Cismin görüntüsü optik ve matematik olarak ifade edilebilir. Perspektif, mimarlar, mühendisler, çevre planlayıcıları tarafından çok kullanılır.
Perspektif çizimlerde atmosferin ışık etkisiyle renk ve gölgelere etkisi, görüntülerin farklılaşmasına sebep olur. Atmosfer etkileri dikkate alınarak çizilen perspektif çizimlere uzay perspektif denir. Uygulama da en çok kullanılan çizim metodu ise, ışık etkisi gösterilmeyen doğrusal perspektiftir. Çizim yapılırken belli bir oranda küçültme yapılır.
Perspektif resimde esas olan, cismin tabii şeklini kutu biçimindeymiş gibi resimlemektir. Bir kutunun altı yüzeyi, bu yüzeylerin kesiştiği oniki kenarı vardır. Bu kenarları çizimde uzunluk, genişlik ve yükseklik olmak üzere üç gruptur. Bir şeklin perspektifi, tepesi bakan göz olan ve tabanı çizime teğet olan koninin arada şeffaf bir yüzey üzerindeki arakesitidir.
Perspektifte Ölçü: Sonsuzluğun basit geometrik biçimlere dönüştürülerek bölünmesi yoluyla yapılan perspektif ölçmelerinde en uzaktaki noktalar ölçü noktaları olarak bilinmektedir. Bu noktalar doğru olarak alınırsa perspektif çizim daha gerçekçi olur.
Tüm bunların bilgisini doğru bir şekilde öğrenebilmek için erc akademide sizleri beklemekteyiz. 🙂
